Discussie omvolking vaak feitenvrij

Onlangs stond minister Faber van asiel onder druk vanwege eerdere uitspraken over omvolking. Ze beloofde geheel onverwacht dat woord niet meer te gebruiken. De reacties waren echter cynisch. De politieke redactie van Trouw schreef op 6-7-2024 op de voorpagina dat Faber gewoon hetzelfde “gedachtegoed” achter dit woord blijft verdedigen. Aangenomen werd dat iedereen wel wist wat dat gedachtegoed precies inhoudt. De feiten zelf hebben de neiging niet op tafel te komen. Daarom ga ik het begrip “omvolking” in dit artikel toch maar eens systematisch benaderen. De emoties wijzen erop dat we bij nazi-Duitsland moeten beginnen. Daar bestonden in feite twee omvolkingen. Deze worden zelden van elkaar onderscheiden. Het is goed om dat nu juist wel te doen.

A. Het veronderstelde complot van de joden om de samenleving te gaan domineren.

Het nazi-regime beschuldigde de Joden van omvolking. Dit was een belangrijk onderdeel van hun antisemitische propaganda. De nazi’s beweerden dat de Joden betrokken waren bij een complot om de etnische samenstelling van Duitsland en andere Europese landen te ondermijnen en te veranderen. Enkele manieren waarop deze beschuldigingen werden geuit, zijn:

  1. Het Joods-Bolsjewistische complot: De nazi’s promootten de theorie dat Joden een leidende rol speelden in het bolsjewisme en het communisme, en dat zij deze ideologieën gebruikten om nationale staten te destabiliseren en te verzwakken. Dit complot zou uiteindelijk leiden tot de vernietiging van de “Arische” rassen en hun vervanging door een gemengde bevolking die door de Joden kon worden gecontroleerd.
  2. Demografische dreiging: De nazi’s schilderden de Joden af als een demografische bedreiging die de etnische homogeniteit van Duitsland ondermijnde. Ze beweerden dat de Joden via immigratie, hoge geboortecijfers, en economische en politieke invloed probeerden om de Duitse bevolking te “verdunnen” en te verzwakken.
  3. Propaganda en stereotypering: In hun propaganda gebruikten de nazi’s antisemitische karikaturen en verhalen om Joden af te schilderen als indringers en ondermijners. Dit omvatte beschuldigingen dat Joden bewust werkten aan de vernietiging van de Duitse cultuur en samenleving door middel van omvolking.
  4. Het Protocol van de Wijzen van Zion: De nazi-propaganda maakte gebruik van het waarschijnlijk vervalste document “De Protocols van de Wijzen van Zion”, dat beweerde een Joods plan te onthullen voor wereldheerschappij. Dit document werd gebruikt om de beschuldigingen van een Joods complot voor omvolking en controle te ondersteunen.

Deze beschuldigingen waren niet alleen bedoeld om Joden te demoniseren en te ontmenselijken, maar ook om het antisemitische beleid van het nazi-regime te rechtvaardigen, inclusief de uitsluiting, deportatie en uiteindelijk de genocide op Joden tijdens de Holocaust. Het is wel belangrijk om op te merken dat het woord “Umvolkung” een meer technische betekenis had, en zelden werd gebruikt voor het complot waarmee de joden bezig zouden zijn.

B. De acties van nazi-duitsland om de veronderstelde bedreiging weg te nemen.

De term “omvolking” (in het Duits “Umvolkung”) verwijst naar het veranderen (al of niet opzettelijk) van de demografische samenstelling van een bevolking. Zie ook de twee betekenissen die je vindt in de Van Dale. In de context van het nazi-regime ging het om een opzettelijke verandering en had dit concept specifieke en sinistere betekenissen:

  1. Etnische zuiveringen en bevolkingspolitiek: Het nazi-regime voerde actief beleid om de etnische samenstelling van veroverde gebieden te veranderen. Dit omvatte het verdrijven, deporteren, of uitroeien van niet-Duitse bevolkingsgroepen, vooral Joden, Roma, en Slavische volkeren, en het hervestigen van etnische Duitsers (Volksdeutsche) in deze gebieden. Dit beleid werd vooral duidelijk in bezette gebieden zoals Polen en de Sovjet-Unie.
  2. Germanisering: Naast het verwijderen van ongewenste bevolkingsgroepen, probeerde het regime ook de achtergebleven bevolking te germaniseren. Dit hield in dat kinderen van niet-Duitse afkomst, die voldeden aan de nazi-rassencriteria, werden opgenomen en opgevoed in Duitse gezinnen of instellingen om hen te assimileren in de Duitse cultuur en maatschappij.
  3. Lebensraum: Het concept “Lebensraum” (leefruimte) was nauw verbonden met omvolking. De nazi’s geloofden dat het Duitse volk meer ruimte nodig had om te groeien en te bloeien. Dit rechtvaardigde hun expansiebeleid en de daaruit voortvloeiende gedwongen bevolkingsverplaatsingen en kolonisatie van veroverde gebieden door etnische Duitsers.
  4. Volksgemeinschaft: De nazi-ideologie draaide om de creatie van een homogene volksgemeenschap. Omvolking was een middel om deze homogene gemeenschap te realiseren door systematische sociale en demografische veranderingen aan te brengen die pasten binnen hun rassenideologie.

Kortom, “omvolking” in het nazi-regime was een meedogenloze en systematische poging om de demografische en etnische samenstelling van bevolkingen te veranderen ten gunste van hun eigen rassenideologische doelen. Dit beleid was een belangrijk onderdeel van de wreedheden en misdaden tegen de menselijkheid die tijdens de Tweede Wereldoorlog plaatsvonden.

C. De Asielcrisis

De asielcrisis voldoet objectief gezien aan één van de twee definities van omvolking in de Grote Van Dale, namelijk de verandering van de demografische samenstelling van een bevolking. De meeste politici ontkennen niet dat de huidige asielinstroom naast een financiële, bouwtechnische en humanitaire uitdaging ook zeer veel aandacht vraagt (maar lang niet altijd krijgt) voor integratie, begeleiding, zorg en trauma-verwerking. Het lukt in de praktijk op deze schaal niet of nauwelijks meer alles in evenwicht te houden. Het is logisch dat veel mensen zich dan gaan afvragen hoe het zover gekomen is.

Maar we kunnen niet volstaan met een droge opsomming van de feiten. Bij zowel de voorstanders van de huidige mate van immigratie (volgens sommigen “liefst zoveel mogelijk”) als de tegenstanders lopen de emoties hoog op. Beiden hebben bepaalde idealen, de één vooral voor de immigranten, de ander voor de autochtone bevolking (mede om de echt schrijnende gevallen te kunnen blijven opvangen). Beiden hebben ook de nodige verwijten aan de andere partij. We concentreren ons nu even op het verwijt dat mensen die op de rem willen gaan staan qua immigratie en opvang, racisten zouden zijn. Dat zou onder andere blijken uit het gebruik van de term omvolking, die rechtstreeks in verband zou staan met de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog (en ook zou wijzen op complotdenken).

Deze associatie is begrijpelijk, en daarom is het wel goed dat Faber heeft toegezegd de term niet meer te gebruiken. Al is het wel jammer dat we langzamerhand alle woorden kwijt raken, die meer dan één betekenis hebben, en waarbij er één niet van toepassing is of als storend wordt ervaren. Wat je in dat geval had mogen verlangen, was dat het vermijden van het woord als een belangrijke tegemoetkoming werd gezien en niet als een valse truc. En dit brengt ons weer bij het “gedachtegoed” dat achter de term zou zitten.

De veronderstelling is dat mensen die wijzen op de gevaren van massa-immigratie, net zo zijn als de nazi’s of gemakkelijk nazi’s kunnen worden. Ik moet echter de eerste rechtse stemmer nog tegenkomen die daadwerkelijk beweert dat immigranten minderwaardige wezens zijn. Zelfs Geert Wilders die met zijn uitspraak over “minder Marokkanen” in 2016 een veroordeling wegens groepsbelediging kreeg, overigens vreemd genoeg zonder dat dit tot een straf leidde, zei niet dat deze mensen inherent minderwaardig zijn. Hij wees net als de vermoorde Pim Fortuijn op een cultuur-verschil en op de problemen die dat kan geven in een maatschappij die daar niet voldoende op is ingesteld, en ook het nut van meer handhaving blijkbaar niet inziet. In dat geval is beperking van de instroom niet onlogisch en een link met nazi-duitsland niet terecht.

Opzettelijk misverstaan

Hebben de PVV-stemmers de link met nazi-duitsland niet aan zichzelf te danken doordat ze het woord “omvolking” hebben gebruikt? Het was wel te verwachten dat het woord ophef zou geven. Maar dat ligt net zozeer aan de hoorders als aan de sprekers. Tijdens de eerste debatten met het nieuwe kabinet stelde Baudet aan Schoof de vraag of de demografische veranderingen in Nederland als een verrassing waren gekomen of dat het bewust beleid was geweest. Opvallend was dat de premier dat meteen vertaalde als “Gelooft u in een complottheorie?” en daarop was het antwoord natuurlijk “Nee”. Hij deed alsof Baudet hem letterlijk een vraag over complottheoriën had gesteld.

In hetzelfde nummer van Trouw als hierboven genoemd staat een lijst met woorden en zinnetjes die rechtspopulisten zouden gebruiken om racisme te normaliseren. Heel opvallend is dat er één woord bij staat, namelijk “omvolkingstheorie”, dat juist alleen door links en door globalisten wordt gebruikt! Een “rechtspopulist” zal het woord “theorie” er nooit bij vermelden. Maar zo graag wilde de politieke redactie van Trouw dat we de verandering van de demografische samenstelling van de bevolking als een theorie zouden zien, dat ze hun eigen opsomming geweld aandeden. Het zijn steeds de woorden “theorie” en “complot” die het mogelijk maken de hele zaak af te doen, of erger nog, rechtstreeks in verband te brengen met het nazisme.

De definitie die Trouw dan vervolgens geeft van deze “theorie” klopt ook maar ten dele. Men sluit aan bij omvolking type A, even vergetend dat het woord Umvolkung juist hoofdzakelijk werd gebruikt voor type B. Dat het gaat om planmatige (niet toevallige) vervanging van de autochtone bevolking is wel een juiste weergave van wat “populisten” bedoelen. Dit is het aspect waar premier Schoof geen antwoord op wilde geven.

Trouw stelt verder dat de kwaadaardige machten die volgens de “populisten” achter de omvolking zitten, een “antisemitisch hondenfluitje” zijn. Dus als je andere kwaadaardige of ideologische machten aan het werk ziet, of gewoon gebrek aan realisme, wordt je toch in verband gebracht met anti-semitisme en nazi’s. Dat blijkt in de praktijk een zeer effectieve afschrikkingsmethode. Niemand wil daar immers mee worden geassocieerd. Maar dat voorkomt wel dat de problemen worden opgelost.

Complot of werkelijkheid

Een voordeel voor globalisten van het niet uit elkaar houden van de eerste twee types van omvolking, is dat ze tevens kunnen suggereren dat “radicaal rechts” aan nazi-stijl omvolking wil gaan doen. Dat is natuurlijk onzin, want de grote veranderingen die al hebben plaatsgevonden zijn eenvoudig niet meer terug te draaien. Er kan wel pas op de plaats worden gemaakt, om te voorkomen dat onze cultuur en waarden verder in de verdrukking raken. En zelfs al zou een bepaalde mate van remigratie worden aangemoedigd, dan staat dat nog steeds in schril contrast met de methoden van de nazi’s. Een hellend vlak, zegt u? Kijk dan nog maar eens naar het lijstje van klassieke drogredenen.

De gedachte dat “rechtspopulisten” de nazi’s achterna gaan, nu of in de toekomst, zou je dus goed als een complot-theorie van de gevestigde orde kunnen zien. Omgekeerd lijkt het bewuste niet-ingrijpen in de immigratie juist geen complot-theorie, maar werkelijkheid. Om dat te verhullen worden nog andere drogredenen gebruikt, zoals het bestrijden van standpunten die niet bestaan. Zo zouden rechtspopulisten de immigranten persoonlijk verantwoordelijk houden voor zo ongeveer alle problemen in ons land. Racisme! In werkelijkheid stellen zij politici verantwoordelijk.

Dat het gaat om een bewust beleid, en niet om een geheim complot, blijkt onder andere uit de volgende feiten. Multiculturalisme werd al in mijn tijd, in de jaren 70, op school onderwezen als oplossing voor veel van onze problemen, met name ook tegen oorlogen. Nationalisme werd als de grote bedreiging gezien, vergelijk ook het lied “Imagine” van John Lennon. Dus schaf landen en religies zoveel mogelijk af.

Frans Timmermans riep meermaals dat de toekomst van Europa “divers” zou zijn, en anders zou het mis gaan en er oorlog komen. De Duitse minister Wolfgang Schäuble waarschuwde enige tijd geleden voor genetische inteelt als Europa niet voldoende immigranten zou binnenlaten. Peter Sutherland, die later hoge commissaris voor de vluchtelingen werd bij de VN, sprak in het Lagerhuis over het ondermijnen van de Europese homogeniteit, als doel van het Europese project en de open grenzen. Een officieel VN-document is getiteld “Replacement Migration”, waaruit blijkt dat dit gewoon een agenda is en geen complot. Daar hebben we dus ook helemaal geen theorie voor nodig. Maar zolang politici alles omdraaien, en een kleine meerderheid van de bevolking dat niet ziet of wil zien, denderen we door op dezelfde heilloze weg.

Over sterke schouders en altruïsme

Er is veel voor te zeggen dat rijke landen een bijdrage leveren aan het oplossen van ellende in de wereld. Dat kan zeker door vluchtelingen en andere migranten op te nemen. Dit zijn ook Bijbelse principes. Toch wil ik daar drie kanttekeningen bij plaatsen.

  1. De rijke landen veroorzaken momenteel veel meer ellende dan ze helpen oplossen. Als het ze werkelijk ernst was om wereldwijd leefomstandigheden te verbeteren, dan zouden ze veel meer inzetten op vredesonderhandelingen en vredesmissies dan op wapenhandel en vijandbeelden. In werkelijkheid gebeurt het omgekeerde. Het toelaten van grote aantallen migranten is dus niet alleen bedoeld om, zoals Sutherland zei, de Europese homogeniteit te ondermijnen, maar ook om schuld af te kopen. Men vertrouwt erop dat de bevolking, die zelf zelden of nooit besluit om oorlogen te starten of te rekken, zich toch voldoende schuldig voelt om de nare gevolgen te helpen dragen. Zo niet, dan wordt een beroep gedaan op schaamte vanwege het slavernij-verleden of op het feit dat niemand graag racist genoemd wil worden, ook al is dat niet waar het hier echt om gaat.
  2. Het is maar de vraag of de opvang van grote aantallen migranten echt iets oplost. Het zijn meestal niet de aller-armsten die de oversteek wagen. Onder hen zijn ook mensen die in het eigen land anders terecht gestraft zouden worden voor oorlogsmisdaden of die haat koesteren tegen landgenoten. Een gewelddadige botsing tussen Eritrese vluchtelingen in Nederland vond plaats op 12 augustus 2023 in Rotterdam. Deze confrontatie was tussen aanhangers van het Eritrese regime en tegenstanders ervan. Het conflict escaleerde tijdens een cultureel festival, wat leidde tot ernstige spanningen en geweld tussen beide groepen. Het lukte ons land blijkbaar niet om onderscheid te maken tussen de echt kwetsbaren en degenen die gewoon in Eritrea hadden kunnen blijven of daarheen terugkeren.
  3. Als de Bijbel aandringt op naastenliefde, wordt van de sterkste schouders het meeste verwacht (zie bv 2 Cor. 8:12). Wat we nu vaak zien is dat van een moreel of religieus appèl een burger-plicht wordt gemaakt, waarbij niemand nog een keuze heeft. Tevens ziet men in politieke kringen vaak niet wat de immigratie doet in de arme wijken en sectoren van ons land. De SP ziet dit nog wel, maar de kerken bijvoorbeeld weer niet. Mijn punt is dat bijdragen vrijwillig moeten zijn. Dit is al bijna niet meer mogelijk wanneer alles in internationale verdragen is dichtgespijkerd. Wanneer zelfs complete landen geen keuze meer zouden hebben (zie de houding van de EU tegenover Hongarije) dan hebben individuele burgers helemaal niets meer te zeggen. Maar ik kan mij best voorstellen dat groepen burgers het belastinggeld dat besteed wordt aan immigratie, graag zouden houden om voedselbanken overbodig te maken, of zouden willen besteden aan meer fundamentele oplossingen van de internationale problematiek. Dit principe wordt in de bijbel als volgt verwoord: “Laat ieder zoveel geven als hij zelf besloten heeft, zonder tegenzin of dwang, want God heeft lief wie blijmoedig geeft” (2 Cor. 9:7). Het is dus fundamenteel onjuist om naastenliefde af te dwingen of op te leggen. Het is zelfs schadelijk voor het verantwoordelijkheidsbesef. Maar het past helaas wel in een patroon dat de overheid steeds vaker voor ons bepaalt wat we belangrijk moeten vinden en waar we dus allemaal aan moeten bijdragen. En dat zelfs ongeacht de vele stemmen op partijen die de noodklok luidden. Wat wij nog wel graag “onze democratie” noemen is dus geen garantie dat valide argumenten weerklank vinden bij degenen die de agenda bepalen.

Ik concludeer dat christelijke waarden van toepassing zijn, maar wel uit hun verband worden gerukt. Ze worden nu vooral gebruikt om christenen ervan te weerhouden fundamentele kritiek uit te oefenen op een machtige (Europese of zelfs globale) overheid die langzaam de rol van de religie overneemt. Deze gedraagt zich nog strenger en moraliserender dan veel kerkgenootschappen tot voor kort deden. De kerken willen meestal niet achterblijven, laten vaak hetzelfde ongenuanceerde geluid horen en tekenen zo indirect voor hun eigen overbodigheid op dit gebied.

Om elke tegenspraak in de kiem te smoren, maken de nieuwe machthebbers desnoods gebruik van demonisering. Twijfelaars krijgen te horen (zie weer het artikel in Trouw) dat demonisering een term is die populisten gebruiken om onschuldig te lijken. Ik hoop in dit artikel te hebben laten zien dat er wel degelijk sprake is van demonisering en dat overheden geen patent hebben op onschuld. Het is nogal hypocriet om de eigen agenda te ontkennen en dan iedereen die daar moeite mee heeft, weg te zetten als racist of complotdenker. Maar ik heb goede hoop. Het valse spel wordt steeds meer doorzien.